Op 9
en 10 maart nam ik, samen met Antoine, collega en vriend op de
ambassade, deel aan de zgn. Maha Kumbh
Mela in Allahabad. De Kumbh Mela is een
religieuze massabijeenkomst van Hindu-pelgrims die eens om de vier
jaar wordt gehouden aan de oevers van een heilige rivier in India.
Even
de Kumbh Mela geschiedenis in een notendop: de Hindu-legende wil dat
lang, lang geleden, de Devas
(halfgoden) en de Asuras
(demonen) een pact sloten om het geheim van de onsterfelijkheid te
ontsluieren. Deze onsterfelijkheid lag naar verluidt vervat in een
speciale nectar, die kon worden gecreëerd door het omroeren van de
Oeroceaan. Bijgestaan door de God Shiva, begonnen de halfgoden en
demonen aan het karwei. Echter, naarmate er meer en meer nectar werd
aangemaakt, begonnen de halfgoden wantrouwig te worden opzichtens de
demonen, die best wel eens de nectar voor zich alleen zouden kunnen
opeisen.
Het
wantrouwen werd zo groot dat de halfgoden uiteindelijk de nectar
haastig in een kruik (kumbh)
deden en ermee wegvluchtten. Hierop ontstond een chaotische strijd
tussen beide partijen. Tijdens het gevecht schoot Lord Vishnu de
halfgoden ter hulp: hij pakte de kruik met nectar en gaf dit aan zijn
rijdier, de mytische vogel ‘Garuda’, die ermee wegvloog over het
Indische continent. Gedurende 12 jaar jaagden de demonen de Garuda
achterna, in de hoop hun deel van de nectar te kunnen bemachtigen.
Tijdens diens vlucht voor de demonen stopte de Garuda op vier
plaatsen: Allahabad, Haridwar, Nasik en Ujjain. In elk van deze
plaatsen morstte hij telkens een paar druppels nectar in de rivier.
Eens
om de drie jaar wordt een bijeenkomst (mela)
gehouden op één van deze vier plaatsen, waar Hindu’s met
miljoenen samenstromen om te baden in de heilige rivier en zich te
reinigen van alle zonden.
De
exacte datum van de Kumbh Mela wordt bepaald aan de hand van de stand
van de Jupiter en de zon. Eénmaal in de 144 jaar staan beiden in een
dermate gunstige stand dat men de Maha
(Grote) Kumbh
Mela viert. De Maha Kumbh Mela wordt
steeds in Allahabad gehouden, op de plaats waar de Ganges, de Yamuna
en de (mytische) Saraswatirivier samenkomen (in realiteit gaat het
dus om twee rivieren, de derde moet je erbij denken...).
De
Kumbh Mela wordt algemeen beschouwd als de grootste massabijeenkomst
ter wereld. Aan de voorbije Maha Kumbh Mela namen naar schatting zo'n
120 miljoen gelovigen deel, gespreid over 55 dagen. Op 10 februari,
de religieus belangrijkste dag, namen 30 miljoen mensen op één dag
een bad in de Ganges. De stad kon de toevloed van pelgrims, die langs
alle kanten per trein, vliegtuig, te voet, naar de samenvloeiing van
de rivier afzakten, niet meer slikken. Gevolg: 36 doden in het
treinstation van Allahabad nadat op het perron paniek uitbrak in de
massa. Voor andere weetjes, klik op deze link
(nvdr: de redactie staat niet in voor de juistheid van het aantal
vermelde publieke toiletten of kms. aangelegde weg die vermeld staan
op deze site). Wat er ook van zij, één ding is zeker: vergeleken
met dit gebeuren is Rock Werchter of Pukkelpop peanuts.
Antoine
en ik bezochten de Maha Kumbh Mela tijdens het laatste weekend,
waarin nog een laatste 'auspicious bathing day' was voorzien:
Mahashivratri.
Gelukkig waren er die zondag 'slechts' 5 miljoen mensen aanwezig (ter
vergelijking: de bevolking van Wallonië en Brussel + 500.000) om
zich te reinigen in het heilige water van de Yamuna en de Ganges.
Nu ja,
wat heet ‘reinigen’. De Ganges is een biologisch en chemisch
zwaar vervuilde rivier. Mensen gebruiken de rivier om ritueel te
baden, zich te wassen, kleren te wassen, de vaat te doen, maar
evengoed om overblijfselen van gecremeerde lichamen in te gooien of
als WC. Volgens een in 2011 gepubliceerde studie
wordt er in de stad Varanasi, die verder stroomafwaarts ligt dan
Allahabad, dagelijks alleen al zo'n 200 miljoen liter aan afvalwater
in de Ganges geloosd, met verhoogde risico's op ziekten zoals
dysenterie, cholera, hepatitis A en tyfus tot gevolg.
Niet
gehinderd door enig gebrek aan kennis en nadat we elkaar met
allerhande drogredenen overtuigd hadden (‘Maha kumbh’, ‘één
keer in 144 jaar’, ‘niet voor niets naar hier gereisd’, etc.),
besloten we zaterdag toch te opteren voor een 'rituele' reiniging in
de Sangam,
het heilige der heiligen, waar de Yamuna en de Ganges samenstromen.
Op de plaats waar beide rivieren samenvloeien is er een zandbank,
waardoor je tot kniehoogte in het water staat. Zo zie je vanop
afstand mensen over het water 'lopen': een vreemd zicht.
We namen een bootje naar de Sangam om er een 'dip' te maken.
Na dit
'wasje' gingen we met innerlijke gloed (maar met angst voor
lichamelijke gloed, je weet maar nooit wat ze hier in de rivier
dumpen) naar onze 'hotelkamer', of wat daarvoor moest doorgaan: een
barak in een kamp, bestaande uit spaanderplaat en een tijdelijke
badkamer (nu ja). Deze rustplaats bood ons meteen de kans om afstand
te doen van alles wat met wereldlijk genot te maken heeft:
slaapcomfort (groezelige dekens en luid keelschrapende buren in
aanpalende barak om 4 uur 's ochtends), een ontbijt (boterham met
komkommer en witte kool), een gezellig terras met pint (terrein van
verdroogde grond waar de vliegen van Allahabad 's middags
samentroepten voor lunch).
Eens de
verkwikkende douche achter de rug, ging het op weg richting centrum
Allahabad voor het avondeten, een rit van 10 km. Om op onze plaats
van bestemming (restaurant van één in een dozijn) te geraken,
sprongen we achtereenvolgens
- achterop de motor;
- in een auto-rikshaw met 1 bestuurder en 17 passagiers;
- in een volgende auto-rikshaw met 1 bestuurder en 15 passagiers;
Soms is de rit belangrijker dan de bestemming...
Nadien terug
huiswaarts naar de barak, met het oog op een Spartaanse nacht. Enkele impressies van deze barak:
Het
laatste stuk dienden we te voet af te leggen, waarbij we 's nachts
opnieuw langs het 'tweestromengebied' liepen. Overal lagen er
pelgrims te slapen: langs de kant van de weg, op trappen, banken,
onder bomen, op vele plaatsen was elke vierkante meter ingepakt. Het
bleek de voorbode van wat een drukke zondag zou worden.
De volgende dag gingen we op pad om de sfeer op te snuiven aan de Sangam, waar talloze mensen waren samengestroomd voor het rituele bad. Enkele impressies van een dag tijdens de Maha Kumbh:
's Avonds, als afsluiter van de dag, werden we door twee sadhu's of Holy Men uitgenodigd in hun ashram, in casu een klein rieten hutje die deze nomadische 'monniken' als tijdelijke verblijfplaats gebruikten. Sadhu's zijn spirituelen die verzaken aan elke vorm van materialisme en wereldlijk comfort en via yoga en meditatie uiteindelijk verlichting proberen te bereiken, om zich zo te kunnen bevrijden van de cirkel van leven en dood (reïncarnatie). Gelet op ons gebrek aan kennis van het Hindi en hun gebrek aan kennis van het Engels, werd het uiteindelijk een mystiek gesprek.
Bij wijze van conclusie: Ik betwijfel dat mijn 'duik' in de Ganges mijn zwarte ziel heeft witgewassen. Een slordige 100 miljoen mensen dachten daar echter anders over. Van Nepal tot Tamil Nadu, jong en stokoud, rijk en straatarm, mannen en vrouwen, Brahmanen en kastelozen, iedereen beleefde aan de oevers van twee rivieren tijdens de Maha Kumbh Mela dezelfde intense religieuze ervaring. India’s armoede is omgekeerd evenredig aan haar spirituele rijkdom.
Dank aan Antoine om sommige van zijn foto's te mogen gebruiken als illustratie voor deze blog. Zijn verslag van onze Kumbh Mela-ervaring kan je
hier lezen.
